به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمدعلی یوسفی عصر امروز در مراسم رونمایی از کتاب مبانی و مدل های مشارکت مردم در اقتصاد مقاومتی و نظام اقتصاد مقاومتی که در غرفه خبرگزاری حوزه در نمایشگاه دستاوردهای مراکز پژوهشی حوزه در مصلی قدس قم برگزار شد، گفت: ۲۹بهمن۱۳۹۲، سیاست های اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و چند ماه بعد، مرکز راهبری مطالعات اسلامی اقتصاد مقاومتی در حوزه تشکیل شد.
رئیس مرکز راهبری مطالعات اسلامی اقتصاد مقاومتی حوزه های علمیه افزود: شورای‌عالی این مرکز متشکل از پانزده نفر از صاحب‌نظران اقتصادی شامل سه نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تشکیل شد؛ از دغدغه‌های مهم این مرکز، مشخص کردن مسیرهایی برای تحقق اقتصاد مقاومتی با نگاه رهبری است.
عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم اظهار کرد: پس از تحصیل در حوزه و سپس در رشته اقتصاد در دانشگاه، سعی کردم که در این عرصه در حوزه نیز بحث را ادامه دهیم و بحث اقتصاد مقاومتی را دنبال کردم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین یوسفی تصریح کرد: این مرکز در سه حوزه راهبردی تولید محتوا، راهبری گفتمان‌سازی فرهنگی اقتصاد مقاومتی و راهبری عملیاتی اقتصاد مقاومتی فعالیت می‌کند.
وی افزود: کتاب مبانی و مدل های مشارکت مردمی در اقتصاد مقاومتی و مبانی اقتصاد مقاومتی در این مسیر تولید شده است؛ رهبر انقلاب در مقدمه ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی بیان کردند که اقتصاد مقاومتی الگویی الهام بخش از اسلام است که مردم‌بنیان، عدالت‌محور، دانش‌زا، درون‌گرا، مولد، پیشرو، فرصت‌ساز، انعطاف‌پذیر و مردم‌محور است.
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: یکی از این ویژگی ها، مردم‌بنیانی است؛ فهم از اقتصاد مردم‌بنیان می‌تواند اشتباهات موجود را در بسیاری از حوزه‌ها رفع کند؛ امروزه این بخش را شامل بخش خصوصی متداول می‌دانند که برخی از این حوزه با مباحث فقهی تعارض دارد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین یوسفی تصریح کرد: سه جریان اقتصادی وجود دارد: جریان نخست، سرمایه‌سالاری اقتصادی نظام سرمایه‌داری؛ جریان دوم، دولت‌سالاری اقتصادی نظام سوسیالیستی(که اسلام به شکل کامل با آن مخالف است) و جریان سوم، مردم‌سالاری اقتصادی نظام دینی.
وی افزود: آیت الله العظمی جوادی آملی بیان کردند: آنچه اسلام دنبال می کند، مردم‌بنیانی اقتصادی در قالب اقتصاد اسلامی است؛ ایجاد نظام دفاعی کشور ما با مسجدمحوری و بازوی عملیاتی بسیج و سپاه و تشکل‌های مردم‌بنیان بود، ولی ساخت اقتصاد ما به دست چه کسانی است؟ مردم در کجای این ساخت اقتصادی قرار دارند؟
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: در این مرکز با نگاه مردم سالاری اقتصاد دینی، کتاب مبانی و مدل های مشارکت مردم در اقتصاد مقاومتی را بررسی و تبیین کردیم؛ یعنی در خصوص جایگاه عموم مردم در همه حوزه ها، مبانی و اصول را با استفاده از آیات و روایات بیان کردیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین یوسفی تصریح کرد: در این کتاب به این نکته ارائه شد که چه مدل هایی در این خصوص تولید می شود؛ مردم در حوزه دفاعی جان‌نثارانه حرکت کردند و در حوزه اقتصاد نیز باید چنین نگاهی داشته باشند.
وی افزود: در بخش دیگر، شاخص های اقتصادی، بخش بعدی، مبانی اسلامی اقتصادی و در بخش دیگر، مدل های مشارکت مردمی در اقتصاد اسلامی بیان شد.
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: کتاب دیگر، نظام اقتصاد مقاومتی است که در این مرکز منتشر شد؛ رهبر انقلاب بیان کردند که اقتصاد مقاومتی الگویی الهام بخش از نظام اقتصادی اسلام است؛ حال در این مسئله باید به چیستی اقتصاد اسلامی برسیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین یوسفی تصریح کرد: اگر نگاه اقتصادی اسلام را بر اساس خداشناسی، جهان شناسی، جامعه شناسی و انسان شناسی دینی، به درستی درک نکنیم، نمی‌توانیم الگوهای اقتصاد مقاومتی اسلامی را به خوبی تبیین کنیم.
وی افزود: در این کتاب، اساس نظام اقتصاد اسلام بررسی شد؛ در واقع ضمن وجود فعالیت های فراوان در حوزه اقتصاد اسلامی اما هنوز خلأهای جدی وجود دارد که از جمله آنها فهم دستورات نظام اقتصاد اسلامی است.
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: نگاه مراجع عظام و علما و حوزه به بحث اقتصادی، نگاه بسیار عمیق و اصیلی است؛ آیت الله شاه آبادی، استاد عرفان امام، در کتاب خود به مدل عملیاتی اقتصاد مقاومتی رسیدند و آن را بیان کردند. ما از مراجع عظام تقلید کسب فیض کردیم تا به دید عمیق و اصیل اسلامی برسیم.
وی افزود: رهبر انقلاب بیان کردند که هر سیاست و قانون اقتصادی، باید دارای دو ویژگی باشد که اگر آنها را نداشته باشد حتی اگر به ظواهر شرع نیز آراسته باشد، اسلامی نیست؛ این دو شامل «تولید ثروت ملی و توزیع عادلانه ثروت» و «رفع فقر و محرومیت» است.
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: اسلام نمایی و اسلام مالی، حربه ای است که برخی از دستگاه های مالی، کار خود را با آن توجیه می کنند که این کارها اصلاً اسلامی و درست نیست.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین یوسفی با انتقاد از طرح جدید بانکداری تصریح کرد: فعالیت های اقتصادی باید مشکلات مردم، نهادها و نظام را حل کند؛ در حوزه بانکداری، قانون های بانکداری به دنبال حل مشکلات بانک ها رفت ولی مشکلات مردم و نظام در آن دیده نشد؛ یعنی جریمه تأخیر را قانونی کردند.
وی افزود: در این کتاب، نظام اقتصادی اسلام را بر اساس منابع اسلامی، دیدگاه مراجع و فقها و نگاه اصیل اسلامی استخراج کردیم؛ در یک بخش، روش را بر اساس منابع معرفت شناسی فقه و اصول حوزوی استخراج کردیم؛ پس از روش و مبانی، ساختار اقتصاد اسلامی بیان شد و در نهایت اثبات کردیم که نظام اقتصاد اسلامی یک نظام دو بخشی دولتی و مردمی است که بخش مردمی به بخش تعاونی و خصوصی(اسلامی) و خیرخواهانه نیازمند است.
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: در ادامه مدل هایی که در هریک از این چهار بخش وجود دارد نیز بیان شد تا پس از اعمال آنها از سوی فعالان اقتصادی، نظام اقتصادی اسلام محقق شود.
وی گفت: طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران از سال۹۱ آغاز شد و تاکنون ادامه دارد؛ بنده دو سال اول در مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی، مسئول این پروژه بودم و سپس با مشاهده برخی مسائل، این کار را رها کردم؛ این طرح در آستانه حضور در صحن بود و سپس خارج شد؛ البته این طرح در حال حاضر در حال فعالیت است؛ حتی بندبند این طرح را خدمت مراجع عرضه کرده اند ولی این مقدار کامل نیست؛ زیرا باید خروجی کل این مجموعه را رصد کنیم.
وی افزود: کارآمدی در کنار هر قانونی در کنار شرعی بودن آن بسیار مهم است؛ یکی از مسائل مهمی که در این زمینه مطرح است، پیدا کردن راه درست است؛ اولین سؤال در خصوص بانک‌ها این است که نظام اقتصادی اسلام چیست که نهاد پولی‌اش باید چنین ساختاری به نام بانک باشد.
این نویسنده حوزوی اظهار کرد: یکی از کارشناسان این حوزه بیان کرد، در اساس، ساختار این بانک ها به شکلی است که عقود مشارکتی اسلام را بر نمی تابد؛ راه درست آن است که باید ببینیم که نظام اقتصادی اسلام چیست تا نهاد پولی مناسب با آن را نیز به درستی طراحی کنیم؛ در این کتاب ابتدا به این سؤال پاسخ دادیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین یوسفی تصریح کرد: روش امضا در باب معاملات است نه در باب یک ساختار و نهاد اقتصادی؛ موضوع شناسی به سه شکل انجام می شود: نخست اینکه، به تاریخ ایجاد و تحول و آثار و پیامدهای آن توجه کنیم؛ دوم اینکه، موضوع را با توجه به علت به‌وجود آمدن و تحولات تاریخ و آثار آن دقت می کنیم؛ و سوم اینکه، این پدیده را در درون ساختار نظام اسلامی بررسی می کنیم و سپس به دستگاه فقه ارائه می کنیم.
وی افزود: اگر بدون علت به‌وجود آمدن یک پدیده اقتصادی و تاریخ و تحولات آن، آثار و پیامدها در نظر بگیریم کاملاً اشتباه است؛ فقها بیان می کنند که رقص، یکی از موارد حرام است؛ رقص یک مجموعه حرکت است؛ تک‌تک این حرکات حرام نیست، ولی وقتی ترکیب می شود مبدل به یک کار حرام است.
رئیس مرکز راهبری مطالعات اسلامی اقتصاد مقاومتی حوزه های علمیه اظهار کرد: وقتی که طرح اصلی بانکداری اسلامی را خدمت مراجع بیان کردیم و بندبند آن را توضیح دادیم، مسئله کاملاً روشن شد و قطعاً اسلام چنین نظر مثبتی ندارد و نخواهد داشت.
وی بیان کرد: از دو سال قبل کمیته خودجوش نظام پولی و مالی اقتصاد اسلامی با حضور نخبگان حوزوی و دانشگاهی در حوزه شکل گرفت و آیت الله اعرافی نیز این بحث را به شکل جدی دنبال می کند؛ در این زمینه، درس‌نامه ای برای سطح دو و کارشناسی حوزه در حال تنظیم است.
